Boek 10: Levende cellen, Gedachte-experimenten en Menselijke machines
In boek tien staan de thema’s ‘Levende cellen namaken’, ‘Gedachte-experimenten’ en ‘Menselijke machines’ centraal. De activiteiten bij de thema’s zijn concreet en in detail uitgewerkt, zodat ze makkelijk uit te voeren zijn in de klas.
Levende cellen namaken gaat over hoe je een cel kunt namaken met zo weinig en eenvoudig mogelijke middelen. Leerlingen ontdekken in dit project hoe verschillende cellen eruit zien en hoe je het groeien en delen van cellen kunt nabootsen. Ze leren wat oppervlaktespanning is en wat dat te maken heeft met cellen. Ook onderzoeken ze op welke manier je namaakcellen in een emulsie langer kunt laten ‘leven’.
Gedachte-experimenten gaat over wat gedachte-experimenten ons kunnen leren. In dit thema ontdekken leerlingen dat mensen heel verschillend kunnen denken over hetzelfde gedachte-experiment. Ze onderzoeken welke achterliggende vraag je kunt beantwoorden met een gedachte-experiment; en leren hoe je zelf een gedachte-experiment ontwerpt op basis van een abstract vraagstuk. Ook ontdekken ze wat de uitkomst is van een eeuwenoud gedachte-experiment van Galileo Galilei door deze in het echt uit te voeren.
Menselijke machines gaat over de overeenkomsten en verschillen tussen menselijke en kunstmatige intelligentie. Leerlingen ervaren in dit project dat menselijke hersenen de werkelijkheid niet altijd correct waarnemen. Ze ontdekken dat instructies geven aan machines heel anders gaat dan mensen. Ook onderzoeken ze wie er eigenlijk verantwoordelijk is als een robot een serieuze fout maakt.
Op deze pagina’s vind je de materialen en links naar achtergrondinformatie behorende bij Boek 10: Wetenschappelijke doorbraken de klas in! Levende cellen, Gedachte-experimenten en Menselijke machines.
Per hoofdstuk kun je de materialen en links terugvinden waar in het boek naar wordt verwezen. Deze zijn ingedeeld volgens de stappen van het onderzoekend leren.
Enkele onderzoeksvragen van kinderen
- Verandert de drijfkracht van een bootje als je een emulgator toevoegt aan het water?
- Speelt groepsdruk een rol bij het beantwoorden van een gedachte-experiment?
- Heb je een andere mening over computerkunst als je veel van kunst houdt?
Didactische hoofdstukken
Het tiende boek bevat tevens een didactisch inhoudelijk hoofdstuk over creatief denken. In dit hoofdstuk laten David van der Kooij en Femke van Os aan de hand van een aantal voorbeelden zien dat creativiteit een belangrijke rol speelt bij wetenschap en onderzoek doen. In het hoofdstuk geven ze meer inzicht in creatieve denkprocessen en geven ze een aantal concrete voorbeelden en handvatten om met creatief denken aan de slag te gaan in de klas.